Natuurregels in Gelderland

Processtappen bij natuur- en boscompensatie

Er zijn 3 situaties waarbij sprake kan zijn van natuur- en/of boscompensatie:

Bij ingrepen in Natura 2000 gebieden: over het algemeen lastig omdat een specifiek type natuur moet worden gerealiseerd binnen het betreffende gebied. In de wet is sprake van twee varianten, namelijk zogenoemde mitigatie en compensatie. Mitigatie wordt vaak toegepast, compensatie hoogst zelden gezien de zware eisen, zoals een zwaarwegend maatschappelijk belang en afwezigheid van alternatieven.
Bij ingrepen in GNN, GO, Nationaal Landschap en beschermingszones natte landnatuur waarbij de bestemming wijzigt
Als er sprake is van aantasting van een houtopstand buiten GNN/GO en herbeplanting op locatie is niet mogelijk.

1 Hoe en wat te doen

Stap 1: Het initiatief

Als er sprake is van een wijziging van het bestemmingsplan moet eerst contact worden opgenomen met de gemeente waar de ingreep plaats vindt. De gemeente legt het plan voor aan de provincie die het initiatief beoordeelt vanuit de verschillende aspecten, zoals natuur, hydrologie, ruimtelijke ordening en economie. Hierna bespreken gemeente, provincie het plan met de initiatiefnemer. Als het plan haalbaar wordt geacht kan initiatiefnemer naar de volgende stap. Als het om een ontheffing of vergunning in het kader van Wet natuurbescherming gaat, is de provincie het eerste aanspreekpunt.

Stap 2: Opstellen natuurtoets

Initiatiefnemer voert een natuurtoets uit. Als het project is gelegen bij of in een Natura 2000-gebied is ook een passende beoordeling nodig (Wet Natuurbescherming) en in enkele gevallen een MER. Resultaat van de natuurtoets is inzicht in welke natuurwaarden in welke omvang verloren gaan en of compensatie/mitigatie nodig is.

Voor zover de activiteit in het GNN plaatsvindt is het van belang te weten welke beheertypen op de locatie aanwezig zijn. Afhankelijk van de ontwikkelingstijd van een beheertype wordt er een hectaretoeslag berekend. Klik hier (pdf) voor een overzicht van de hectaretoeslag per beheertype Gemeente en provincie beoordelen de natuurtoets ieder vanuit hun eigen kaders en indien beiden akkoord zijn kan doorgegaan worden naar de volgende stap.

Stap 3: Mogelijkheden

3a Zelf een locatie zoeken

Initiatiefnemer zoekt locatie om de compensatie te regelen. Dit kan op eigen grond of op een locatie van iemand anders en stelt een compensatieplan en een concept-bestemmingsplan op.

In het compensatieplan wordt beschreven welke maatregelen worden getroffen om ervoor te zorgen dat de nadelige effecten op de kernkwaliteiten en natuurwaarden zo veel mogelijk worden beperkt. Voor Natura 2000 habitattypen en leefgebieden geldt dat dezelfde habitattypen en leefgebieden moeten worden teruggebracht, voor het GNN/GO geldt dat de natuur gelijkwaardig moet zijn. Hoe dit moet is opgenomen in een afwegingskader. Klik hier voor het afwegingskader gelijkwaardige natuur .

De initiatiefnemer onderbouwt de wijze waarop fysieke natuurcompensatie plaatsvindt in een compensatieplan. Het compensatieplan geeft in ieder geval inzicht in:

hoe verzekerd is dat de fysieke natuurcompensatie wordt uitgevoerd;
hoe monitoring van en rapportage over de uitvoering van de fysieke natuurcompensatie plaatsvinden;
hoe de natuur wordt ingericht en beheerd gedurende de ontwikkeltijd;
de locatie waar de nadelige gevolgen voor de kernkwaliteiten, oppervlakte of samenhang van het Gelders natuurnetwerk plaatsvinden; en
de locatie waar gecompenseerd wordt.

Provincie en gemeenten beoordelen het compensatieplan en het conceptbestemmingsplan vanuit hun eigen kaders. Indien akkoord dan stelt de gemeente een privaatrechtelijk contract op tussen initiatiefnemer, eigenaar van de locatie waar de compensatie plaatsvindt en de betrokken gemeente(n) met daarin een kettingbeding.

3b Gebruik maken van de compensatiepool

Voor initiatiefnemer kan het een stuk aantrekkelijker zijn om de compensatie financieel af te doen, bijvoorbeeld als er in de omgeving van de locatie waar de ingreep plaatsvindt geen compensatielocaties te vinden zijn en de te compenseren oppervlakte is kleiner dan 0,5 ha. De natuur wordt in dit geval afgeboekt in een zogenoemde compensatiepool. Dit zijn van te voren speciaal voor dit doel ingerichte natuurgebieden.

Initiatiefnemer betaalt een prijs per vierkante meter voor de te compenseren oppervlakte (inclusief hectaretoeslag)

In deze hectareprijs zijn alle gemiddelde kosten opgenomen die bij een natuur en/of boscompensatie komen kijken, zoals grondaankoop, inrichting en beheer, maar ook de bijkomende kosten zoals plankosten, notariskosten, kadasterkosten.

3c Mitigatie/compensatie Natura 2000

Omdat de wet andere eisen stelt aan mitigatie/compensatie van Natura 2000 zal de compensatie voor GNN/GO in de meeste gevallen niet bruikbaar zijn voor het voldoen aan de eisen voor Natura 2000 en moeten daarvoor afzonderlijke maatregelen worden genomen.