Door de Zuiderzee overstroomde middeleeuwse agrarische veenontginningen die daardoor ontvolkt en boomloos zijn geraakt.
Overgebleven boerderijen staan vaak op terpen.
In het zuidwesten hoort ook het westelijk deel van buurtschap Achterhoek tot het open gebied. Dit zijn deels verdroogde veenontginningen, waar het al sinds de Middeleeuwen beter mogelijk is om te bouwen. De bebouwing hier is historisch dus al aanwezig. Het open gebied ten westen van deze bebouwing sluit aan bij het open gebied in de provincie Utrecht.
Rond Diermen hoort ook een klein gebiedje van ‘overspoelde nat-droge kampontginningen’ tot het open gebied. De boerderijen staan hier op de hogere dekzandruggen op terpen. Het open gebied wordt gevormd door laagten tussen en langs de dekzandruggen.
Ook de omgeving van Oldenaller (overspoelde veenontginning met verjongde blokvormige verkaveling, c.q. overspoelde kampontginningen) is bij het open gebied te gerekend. Dit gebied is open en hoort genetisch (ook overstromingen) bij het open gebied. Er staan enkele boerderijen/huizen, maar die stonden er een eeuw geleden ook al. Er is dus niet bijgebouwd. Dat geldt ook voor Groot Arler, ook een overspoelde veenontginning, maar vanwege de A28 is dat er buiten gelaten .
Veranderingen t.o.v. 2004
Op enkele erven is bijgebouwd, maar doordat het gebied zo uitgestrekt is, met maar weinig erven per ha, is er beperkte invloed op de openheid.
Door de uitgestrekte openheid is er veel visuele invloed van buiten het gebied. De snelweg, het uitbreidende bedrijventerrein van Nijkerk, de bebouwing van bungalowpark Bad Hulckesteijn. Recent zorgt begroeiing buitendijks die boven de dijk uitgroeit er voor dat de horizonwerking van de dijk vermindert (dit was door begroeiing in Flevoland al enigszins het geval).
Visuele openheid (met betrekking tot opgaand groen)
Zeer weids. Zeer verre uitzichten mogelijk, meerdere kilometers.